Αυτό που ποτέ κανένας Έλληνας δεν πρέπει να ξεχνάει είναι ότι, ιστορικά, στην Ελλάδα, οι τράπεζες δεν φτιάχτηκαν στο πλαίσιο τους κράτους, αλλά το κράτος στο πλαίσιο των τραπεζών. Με εξαίρεση την Εκκλησία, οι τράπεζες αποτελούν την ισχυρότερη σταθερά του εγχώριου πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού συστήματος.Για φέτος η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι η πιστωτική επέκταση θα περιοριστεί στο 6% άντε στο 8%, έναντι 10% που ήταν η αρχική εκτίμηση - ποσοστό φυσικά πολύ χαμηλό σε σχέση με το 2008 που η πιστωτική επέκταση έκλεισε στο 16,4%.
Στις 14 Απριλίου οι τραπεζίτες συναντήθηκαν εκ νέου με τον Υπουργό Παπαθανασίου και συζήτησαν τόσο για το θέμα αυτό όσο και για την πορεία του πακέτου των 28 δισ.€ το οποίο έχει κολλήσει, ή μάλλον το έχουν κολλήσει. Ο Παπαθανασίου θέλει να εμφανίζεται ότι πιστεύει πως αν ενεργοποιηθεί το πακέτο των 28 δισ.€ τότε οι τραπεζίτες θα ανοίξουν τα παραγεμισμένα πουγγιά τους και θα ρίξουν τάλαρα στην αγορά. Εκτίμησή μου είναι ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. Η μόνη διαφορά που μπορεί να κάνουν τα 28 δισ.€ είναι να επηρεάσουν ελαφρά την πιστωτική επέκταση και αντί να κλείσει στο 6% να ανέβει στο 7%. Με δυο λόγια ουσιαστικές αλλαγές στρατηγικής από τις τράπεζες δεν πρόκειται να δούμε κι ας λέει ότι θέλει ο Παπαθανασίου.
Ας δούμε λοιπόν τι έχει γίνει με το πολυσυζητημένο πακέτο των 28 δισ.€ το οποίο αν και υποτίθεται ότι το χρειαζόταν η οικονομία αποδείχτηκε ότι δεν το χρειάζονταν και τόσο οι τράπεζες οι οποίες αφού εδώ και 6 μήνες έχουν την πολυτέλεια να παζαρεύουν τους όρους του πακέτου σημαίνει ότι έχουν και την πολυτέλεια να περιμένουν. Ergo δεν το έχουν και τόσο ανάγκη, ή εν πάσει περιπτώσει δεν καίγονται. Άρα το λογικό ερώτημα είναι: ποιος εν τέλει τα έχει ανάγκη; Η απάντηση της κυβέρνησης είναι ότι τα χρήματα τα χρειάζεται η αγορά. Αν είναι έτσι τότε το ερώτημα μετατοπίζεται: αν τα χρειάζεται η αγορά τότε γιατί να τα δώσεις, ή γιατί να τα περάσεις μέσα από τις τράπεζες οι οποίες, ως εκ φύσεως αποθησαυριστικά τέρατα, το μόνο που θα δεχτούν να συζητήσουν είναι το πόσο πολλά θα παρακρατήσουν; Ωστόσο, η κυβέρνηση είναι εγκλωβισμένη σε διλήμματα που δεν της επιτρέπουν να παρακάμψει τις τράπεζες. Πρέπει να πουλήσει ομόλογα και για να τα πουλήσει χρειάζεται τις τράπεζες. Οι τραπεζίτες το γνωρίζουν καλά αυτό και της έχουν αδίστακτα περάσει το καπίστρι στο σβέρκο - τους δε λεονταρισμούς του Υπουργού οι μαμμωνάδες των τραπεζών να είστε βέβαιοι ότι τους ακούνε βερεσέ.
Πάρτε για παράδειγμα το δεύτερο σκέλος των 28 δισ.€ για να δείτε τι γίνεται. Το σκέλος αυτό, συνολικού ύψους 8 δισ.€, περιέργως αποδείχτηκε το πιο πετυχημένο στην εφαρμογή του. Όχι όμως και τόσο περιέργως όπως θα εξηγήσουμε. Αυτό που το 2ο σκέλος προέβλεπε ήταν ότι το κράτος εκδίδει ειδικά ομόλογα τα οποία στη συνέχεια οι τράπεζες θα χρησιμοποιούσαν ως εγγυήσεις για να αντλήσουν (φθηνό) ρευστό από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Από τη σκοπιά των τραπεζιτών, αυτό το σκέλος πλεονεκτούσε έναντι των άλλων δύο καθότι: α) το πρώτο σκέλος των 5 δισ.€ προέβλεπε ότι προκειμένου να πάρουν τα κεφάλαια θα έδιναν προνομιούχες μετοχές στο Κράτος - αντάλλαγμα που θα έμπαζε, έστω και κουτσουρεμένα ήτοι χωρίς δικαίωμα ψήφου, το Κράτος στη Διοίκηση των υποθέσεων αυτών των Ιερών Οίκων του Χρήματος και β) το τρίτο σκέλος των 15 δισ.€ που προέβλεπε ότι οι ίδιες οι τράπεζες θα εξέδιδαν ομόλογα τα οποία θα εγγυόταν το Ελληνικό Δημόσιο, θεωρήθηκε εξ αρχής ασύμφορο αφού οι τραπεζίτες θα υποχρεώνονταν να πληρώσουν τόκο στους αγοραστές των ομολόγων αυτών.
Μοιραία λοιπόν, κι άρα όχι και τόσο περίεργα, οδηγηθήκαμε στην επιτυχή πορεία του 2ου σκέλους και στην εμπλοκή του 1ου και 3ου σκέλους. Το 2ο σκέλος των 8 δισ.€ ήταν σαφώς το πιο συμφερτικό για τους Μαμμωνάδες. Γι' αυτό άλλωστε απορροφήθηκε σύντομα και απρόσκοπτα σχεδόν όλο. Όμως το σκανδαλώδες δεδομένο αυτού του σκέλους είναι ότι σχεδόν τίποτε από αυτά τα 8 δισ.€ δεν κατέληξε στην αγορά! Κι αυτό διότι οι τραπεζίτες το χρησιμοποίησαν για να αναχρηματοδοτήσουν δικές τους υποχρεώσεις και ανοίγματα από προηγούμενα έτη. Άρα τα 8 δισ.€ θα πρέπει να θεωρούνται δώρο της κυβέρνησης στις τράπεζες για να κλείσουν ολότελα δικές τους τρύπες.
Το 1ο σκέλος θα μπορούσε να ήταν επίσης ελκυστικό αν παρέμενε έτσι όπως το είχε συλλάβει αυτός ο αγνός και ανιδιοτελής "οραματιστής" ονόματι Αλογοσκούφης. Στην εκδοχή Αλογοσκούφη το 1ο σκέλος προέβλεπε ότι το κράτος θα έδινε ζεστό μετρητό για τις προνομιούχες μετοχές που θα έπαιρνε! Αυτό στη συνέχεια άλλαξε και αντί για μετρητό το κράτος θα έδινε ομόλογα - κι αυτό διότι όπως σύντομα διαπίστωσε ο νέος Υπουργός δεν υπήρχε ούτε σάλιο κι όχι επειδή αίφνης η κυβέρνηση αποφάσισε να γίνει πιο συνετή στη διαχείριση των χρημάτων του έλληνα φορολογούμενου. Πάντως ακόμη και στη συνάντηση που έγινε πριν δυο βδομάδες οι τραπεζίτες αποπειράθηκαν να ξαναθέσουν το ζήτημα στον Παπαθανασίου και είχαν το θράσος να ζητήσουν να πάρουν ζέστο μετρητό για τις προνομιούχες μετοχές που θα δώσουν στο Κράτος! Η ουσία για το 1ο σκέλος των 5 δισ.€ είναι ότι αν και έχουν εγκριθεί 4 δισ.€ δεν έχει μέχρι σήμερα εκταμιευθεί ούτε σεντς. Υπενθυμίζουμε ότι το 1 δισ.€ που έχει μείνει στα αζήτητα ανήκει δυνητικά στην Εθνική Τράπεζα, η οποία εξ αρχής υπονόμευσε το μέτρο, δεδομένου ότι από τα 1,45 δισ.€ που της είχαν κατανεμηθεί τελικά εδέησε να τους κάνει τη χάρη και να τραβήξει μόνο 350 εκατ.€. Πάντως ένας από τους βασικούς λόγους που τα golden boys των τραπεζικών διοικήσεων δεν θέλουν στα πόδια τους το Δημόσιο είναι για να μπορούν να απονέμουν στους εαυτούς τους τα αστρονομικά μπόνους που αποφασίζουν!
Το 3ο σκέλος των 15 δισ.€ είναι μακράν το πιο προβληματικό. Αυτό το είχαμε ήδη προβλέψει από αυτό εδώ το μπλογκ και μάλιστα από πολύ νωρίς (12 Ιαν. 2009) όταν τα πράγματα ήταν ακόμη υπό διαμόρφωση. Μέχρι και σήμερα έχει ενεργοποιηθεί μόνο 1 από τα συνολικά 15 δισ.€, με τις Alpha Bank και Eurobank να έχουν αντλήσει το πενιχρό ποσό των 500 εκατ.€ η καθεμιά.Αυτό συμβαίνει γιατί οι τράπεζες στο σκέλος αυτό θα πρέπει να εκδόσουν οι ίδιες τα ομόλογα πληρώνοντας, επιπλέον του επιτοκίου euribor, 0,95% προμήθεια προς το Δημόσιο συν το εκάστοτε spread. Έτσι, για παράδειγμα, ένα τρίμηνο τραπεζικό ομόλογο θα κοστίσει στην τράπεζα περίπου 4,5% ενώ αν έπαιρνε κρατικό ομόλογο (του οποίου τους τόκους θα πλήρωνε το Δημόσιο) θα δανειζόταν από την ΕΚΤ με 1,5%. Ουσιαστικά λοιπόν οι τραπεζίτες απαιτούν από το Κράτος να χρηματοδοτήσει το όλο σύστημα και να επιβαρυνθεί αυτό εξ ολοκλήρου με το spread των επιτοκίων!
Θα κάνω εδώ άλλη μία πρόβλεψη, κι ελπίζω να διαψευστώ. Για να πέσει και η απαραίτητη επικοινωνιακή στάχτη στα μάτια του κόσμου εκτιμώ πως και η ΕΤΕ θα ενεργοποιήσει ένα μικρό κομμάτι του 3ου σκέλους, άντε και κανένας άλλος, για να πάμε σε μια κατάσταση όπου από τα 15 δισ.€ στο τέλος θα κινητοποιηθούν περί τα 4 το πολύ 5 δισ.€. Τα υπόλοιπα προβλέπω να ανακατανέμονται και να μεταφέρονται, ίσως και εξ ολοκλήρου, στο 2ο σκέλος. Αυτό θα συμφέρει τόσο τους τραπεζίτες όσο και την κυβέρνηση: τους τραπεζίτες διότι θα δανείζονται φθηνά από την ΕΚΤ (1,25% ίσως και 1% σε λίγες μέρες που θα πέσει το κεντρικό επιτόκιο της ευρωζώνης) και θα δανείζουν ακριβά· το Ελληνικό Δημόσιο διότι έτσι θα εξασφαλίσει αγοραστές για τα πιο δυσκολοπούλητα (10ετή) ομόλογα που θα βγει να πουλήσει αργότερα. Αν το όλο σενάριο επαληθευθεί τότε δεν είναι απίθανο να δούμε το φετινό δανεισμό να εκτινάσσεται κοντά στα 60 δισ.€ (ειδικά αν πάμε για εκλογές) αποκαλύπτωντας έτσι τη γύμνια των δημόσιων οικονομικών της χώρας.
Άλλωστε πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι κατά τα κριτήρια της Moody's η ΕΤΕ και η Alpha Bank έχουν υψηλότερη αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας (A1) σε σχέση με το Ελληνικό Κράτος (Αa3). Δεν πρόκειται για παράδοξο αλλά για αιτιώδη συνάφεια!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου