Τα 28 δις ευρώ και ο Οίκος του Χρήματος: Ελληνικό Κράτος και Τραπεζικός Παρασιτισμός

Οι Τράπεζες και η Εκκλησία είναι τα διαχρονικότερα προσδιοριστικά χαρακτηριστικά του ελληνικού κοινωνικοπολιτικού συμπλέγματος εξουσίας. Η πρώτη πράξη της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας είναι η δήλωση υποταγής, συμβολικής και υλικής, στις επιθυμίες και τα προστάγματα των ιδιαίτερων συμφερόντων των δύο αυτών ομάδων. Όπως ο θρησκευτικός όρκος της κυβέρνησης σύντομα συνοδεύεται από τις σχετικές επισκέψεις "εκκλησιαστικών αντιπροσωπειών" στα υπουργικά κτήρια, έτσι και οι προεκλογικές επισκέψεις πολιτικών στα γραφεία των τραπεζιτών ανταποδίδονται με ακρίβεια ελβετικού ρολογιού από τους τελευταίους άμα τη αναλήψει κυβερνητικών καθηκόντων από τους πρώτους.
Περί τραπεζών όμως ο λόγος. Στις μέρες μας λοιπόν, που είναι μέρες βαθιάς οικονομικής αλλά και κοινωνικο-πολιτικής κρίσης, συμβαίνει κάτι που είναι πράγματι σκανδαλώδες. Ξεκινάμε από τα απλά. Ενώ το ελληνικό Δημόσιο έχει ήδη ξεκινήσει την εκταμίευση του πακέτου ενίσχυσης των 28 δις €, οι τράπεζες κλείνουν τη στρόφιγγα των χορηγήσεων δανείων προς τους καταναλωτές. Χαρακτηριστικό είναι ότι το Νοέμβριο 2008 οι τράπεζες χορήγησαν στεγαστικά δάνεια συνολικού ύψους 269 εκατ. € ενώ το Νοέμβριο 2007 οι εκταμιεύσεις για στεγαστικά δάνεια ήταν 1,2 δις € (μείωση δηλαδή των χορηγούμενων δανείων κατά 78%!). Το ίδιο ισχύει για τη συνολική πιστωτική επέκταση η οποία το εντεκάμηνο Ιανουάριος-Νοέμβριος 2008 συρρικνώθηκε σε 7 δις € από 12,5 δις € το 2007. Με απλά λόγια, ενώ η στρόφιγγα από το φορολογούμενο προς τις τράπεζες άνοιξε, η στρόφιγγα από τις τράπεζες προς το φορολογούμενο έκλεισε. Ο άμεσος ή έμμεσος χειριστής και των δύο αυτών στροφιγγών, ο διανάκτης όπως λέγαμε στο Ναυτικό, είναι το Κράτος. Όμως το Κράτος εμφανίζεται ιδιαίτερα πρόθυμο ν' ανοίξει την πρώτη στρόφιγγα, αλλά για τη δεύτερη και σημαντικότερη στρόφιγγα κάνει τον Πόντιο Πιλάτο αρκούμενο σε παραινέσεις προς ναυτιλομένους. Συμπέρασμα: τα οικονομικά των τραπεζών προέχουν των δημοσίων οικονομικών.

Σα να μην έφτανε αυτό το ελληνικό Δημόσιο αύριο θα "βγει" στην αγορά για να πουλήσει έντοκα γραμμάτια (ν' αγοράσει δηλαδή χρέος) 2-3 δις € προκειμένου να καλύψει τις άμεσες ταμειακές του ανάγκες. Απ' αυτά τα 900 εκατ. € θα τα δανειστεί για 13 εβδομάδες, ενώ τα υπόλοιπα για 26 και 52 εβδομάδες! Μεροδούλι, μεροφάι δηλαδή.

Επίσης σκανδαλώδες είναι το εξής, το οποίο δείχνει ότι το τραπεζικό καρτέλ εκμεταλλεύεται πλήρως τη συγκυρία της οικονομικής κρίσης για να διασφαλίσει και να ενισχύσει μελλοντικά τη θέση του στο σύστημα του χρήματος. Προσφέρει στους καταθέτες προγράμματα προθεσμιακών καταθέσεων με επιτόκιο 6% και 7%! Κι αυτό τη στιγμή που το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ είναι 2,5% και είναι βέβαιο ότι θα πέσει σύντομα στο 2% και αργότερα ίσως και στο 1%. Λέτε αίφνης να αποφάσισαν ν' αυτοκτονήσουν οι τραπεζίτες μας; Προφανώς όχι. Ενμέρει το αυξημενό αυτό κόστος καλύπτεται από τα πολύ υψηλά επιτόκια που χρεώνουν οι τράπεζες σε στεγαστικά δάνεια, καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες. Χαρακτηριστικό είναι ότι σήμερα που το επιτόκιο της ΕΚΤ είναι μόλις 2,5% τα δάνεια των ελληνικών τραπεζών είναι ακριβότερα κατά 2 με 3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με πριν ένα χρόνο που το επιτόκιο βάσης της ΕΚΤ ήταν διπλάσιο κινούμενο στο 4%-5% !!

Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Υποψιάζομαι ότι το τραπεζικό διευθυντήριο έχει πια "κλειδώσει" για τα καλά στο στόχαστρό του ότι χρήμα έχει απομείνει στο χρηματιστήριο το οποίο σαν άδουσες Σειρήνες οι τράπεζες προσπαθούν να γητεύσουν με παράλογες, εντελώς εκτός οικονομικού κλίματος προσφορές τόσο υψηλών καταθετικών επιτοκίων. Αν γίνει και αυτό τότε το τραπεζικό καρτέλ θα είναι πλήρης κυρίαρχος του χρηματικού παιχνιδιού. Αν όμως η φάση αυτή της στρατηγικής των τραπεζών στεφθεί με επιτυχία το επόμενο βήμα είναι να γίνουν και οι μεγάλες συγχωνεύσεις και εξαγορές, οπότε και το τραπεζικό καρτέλ θα μετεξελιχθεί πλέον σε καθαρόαιμο ολιγοπώλιο.

Επίσης, το άμεσο πρόβλημα του κράτους είναι ότι τα προσφερόμενα καταθετικά επιτόκια των τραπεζών λειτουργούν εντελώς ανταγωνιστικά προς τα έντοκα γραμμάτια που οσονούπω θα προσφέρει το Ελληνικό Δημόσιο. Διότι πως το Δημόσιο θα καταφέρει να πουλήσει έντοκα γραμμάτια τρίμηνης ή πεντάμηνης διάρκειας με τόκο 3,5% όταν οι τράπεζες δίνουν στους προθεσμιακούς καταθέτες 6% και 7%; Άλλως ειπείν, τα καταθετικά επιτόκια διαγκωνίζουν τη δανειοληπτική ικανότητα του κράτους το οποίο για να ζητήσει επιτυχώς χρήμα από τα νοικοκυριά θα πρέπει να προσφέρει το ίδιο παραλόγως υψηλά επιτόκια με τις τράπεζες. Τα οποία φυσικά θα κληθούν αργότερα να πληρώσουν οι φορολογούμενοι υπό τη μορφή τοκοχρεωλυσίων του προϋπολογισμού: κορώνα χάνεις, γράμματα κερδίζω!

Πάντως εύστοχο ήταν το σχόλιο του Μπάμπη Παπαδημητρίου στην "Καθημερινή της Κυριακής" ο οποίος βλέποντας τις δυσκολίες που έχει το κράτος για να βρει δανειστές στην παρούσα συγκυρία εκτιμά ότι: "Η παρουσία του κ. Σουφλιά μπορεί να είναι ευεργετική μόνον επειδή θα μεσολαβήσει ώστε οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, από τα χέρια των οποίων περνούν όλες οι επενδύσεις, θα δεχθούν να αναθεωρήσουν τα ταμειακά τους προγράμματα μεταφέροντας μέρος των κερδών τους σε τίτλους του ελληνικού Δημοσίου". Να συμπληρώσω όμως εδώ τον δόκιμο προβληματισμό του Μπάμπη Παπαδημητρίου θέτοντας το εξής εύλογο ερώτημα: αν το κατασκευαστικό καρτέλ τείνει χείρα βοηθείας και αγοράσει τους καταρρακωμένους τίτλους του ελληνικού Δημοσίου, αυτό είναι κάτι που οι κατασκευαστές θα το κάνουν αφιλοκερδώς λόγω υψηλού εθνικού φρονήματος; Διότι μην μου πείτε ότι οι κατασκευαστές θα περιορίσουν τις αξιώσεις τους στον ταπεινό τόκο που αποδίδει ένα έντοκο γραμμάτιο...

Να κάνω κι εγώ μια πρόβλεψη με τη σειρά μου; Η πρόβλεψη λοιπόν που ρισκάρω έχει ως εξής: τα 28 δις € του πακέτου του πάλαι ισχυρού Αλογοσκούφη για την ενίσχυση των τραπεζών σπάει σε τρία επιμέρους μέρη. Έχουμε και λέμε: α) 5 δις € που θα πάρουν οι τράπεζες υπό τη μορφή κρατικών ομολόγων δίνοντας στο ελληνικό Δημόσιο προνομιούχες μετοχές τους, β) 8 δις € υπό τη μορφή ειδικών κρατικών ομολόγων για την άντληση ρευστού από την ΕΚΤ, και γ) 15 δις € υπό τη μορφή εγγυημένων από το ελληνικό Δημόσιο ομολόγων που θα εκδόσουν οι τράπεζες προκειμένου να δανειστούν ρευστό στη διατραπεζική αγορά . Εκτιμώ ότι από τα τρία αυτά μέτρα, οι τράπεζες δεν πρόκειται ν' αξιοποιήσουν το τελευταίο μέτρο που είναι όχι μόνο το ουσιαστικότερο αλλά και το ορθολογικότερο δεδομένου ότι αντιμετωπίζει την "παγίδα ρευστότητας" για την οποία μιλήσαμε σε προηγούμενο post. Και διατί άλλωστε να το αξιοποιήσουν οι τράπεζες; Ας είναι καλά το ελληνικό Δημόσιο, οι έλληνες φορολογούμενοι, οι έλληνες καταθέτες, οι έλληνες καταναλωτές - απ' αυτούς θα τα πάρουν οι τράπεζες, και θα τους βάλουν να πληρώσουν κι από πάνω! Και να φανταστείτε ότι κάποτε ο Σημίτης τους έλεγε και "εθνικούς πρωταθλητές" ... (στον παρασιτισμό;).

Όμως ας μην ξεχνάμε ότι στη χώρα αυτή δεν φτιάχτηκαν οι τράπεζες στο πλαίσιο τους κράτους, αλλά το κράτος στο πλαίσιο των τραπεζών.

Και για να μην ξεχνάμε τους παλιότερους να θυμηθούμε κάτι από "Το Μεγάλο μας Τσίρκο" του Καμπανέλλη :

Στολίστηκαν οι ξένοι τραπεζίτες,
ξυρίστηκαν οι Έλληνες μεσίτες.
Εφτά ο τόκος πέντε το φτιασίδι,
σαράντα με το λάδι και το ξύδι

(Βέβαια οι τραπεζίτες δεν είναι πια ξένοι όπως ήταν τον καιρό των βασιλιάδων που "στο παλάτι μέσα οι παλατιανοί πρόσμεναν κάτι νέο να φανεί" αλλά αυτό δεν έχει και πολλή σημασία. Ορθόν;).